CHARME VIENNESE REMANE
MALGRADO DANUBIO DISCOLORATE

Que le fluvio Danubio non plus es blau ma plus tosto gris-verde non es un secreto. Ma malgrado iste cambio de color, post le composition del walzer de Strauss le capital de Austria, Vienna, ha mantenite su charme e commoditate.

In le vita quotidian on non audi multo super le rege del walzer Strauss, ma in le Stadtpark de Vienna sta le statua famose in plen corpore de Johann Strauss Junior con su violino al spatula, e statuettas de omne compositores—anque non-viennese—pote esser comprate in le majoritate del botecas de souvenirs, anque como candelas pro le tabula.

Le musica in Vienna vive. In quasi cata decente “Strasse” o “Gasse” se trova plure librerias con selectiones ample de obras/biographias super le homines detra le musica classic, e un multitude de botecas de discos non poteva superviver sin un grande assortimento de musica classic sur cassettas o discos.

Le musica ha per le vita theatral e concertal anque un loco central in le vita quotidian del vienneses. Le special “Bundestheaterkassen 70 in Goethegasse, detra le anterior burgo del imperator, Hofburg, se occupa del vendita de tickets al grande theatros e casas de concerto como “Volksoper”. “Staatsoper”, etc.

Estranieros ha le avantage de poter demandar tickets ab cassa 14 dies in avantia. Le vienneses mesme solmente pote obtener tickets septe dies ante le representationes, e quasi sempre illes es exhaurite, e assi multes veni in van malgrado le grande offerta variate.

Del resto on expecta que le publico arriva in belle vestimentos in e le theatro e le sala de concerto. Assi es recommendabile portar iste parte del guardaroba con se in coffro.

Es facile ir al representationes. Vienna ha trames, autobuses e trainos subterranee, e un carta commun pote esser comprate. E on non debe timer perder se. Le nucleo central del citate circum Hoffberg es parve, e si on se sede in un tram o traino subterranee, on es in vicinitates rural post dece minutas.

Le “U-Bahn” es specialmente multo munde con bon luce e commode scalas rolante. Fumar es ubique in le terrenos subterranee prohibite (anque in le trainos). E le “U-Bahn” e le trames es un agradabile modo de viagiar, e ci como in le autobuses le information es vermente bon. Ante cata halto le passageros audi le nomine del halto e altere connexiones traffical per le altoparlator.

Vienna es un belle citate que non pro nihil es le “capital del musica”. Con le plus pictoresc Salzburg in le pensatas, Vienna vermente al prime momento pare un poco disappunctante, ma quando le expectationes se ha accostumate al citate, on discoperi su charme: belle flores, grande fenestras de ancian moda del botecas, parve cafés viennese, carros de cavallos, sempre surridente e amical vienneses (non solmente un mytho del guidas touristic) e multo plus.

Le lingua demanda un certe accostumation, proque le tono sona alteremente belle que in le pais vicin, Germania West. Si on abandona un boteca con le parolas “Auf Wiedersehen”, le expeditor replica “Auf Wiederschauen.” Si on ora crede que isto es le expression normal pro “a revider”, on es stupefacite quando on le proxime vice essaya “Auf Wiederschauen.” Le responsa deveni “Auf Wiedersehen,” e le systema es non repeter le replica del unes le alteres. Solmente assi es recognoscite le ver austriaco.

Mangiar es equalmente importante pro le austriacos como pro omne alteres, e le mangia national e estranier se trova ben in Vienna. Tortas non es mangiar, ma in le parve cafés on se incontra tote le die con un torta e un tassa de the o caffe de alcun sorta. Caffe a saper es multe cosas, e in le local e commodemente arrangiate Café-Konditorei L. Heiner ab 1840 in Wollzeile 9 presso Stephansdom le offerta de caffe pare assi: Kanne Kaffe, Kl. Mokka, Kl. Brauner, Kapuziner, Melange, Melange mit Schlag, Gr. Mokka, Gr. Brauner e Einspänner!

In le vespere il ha ric possibilitates de mangiar austriac schnitzel natural con ris tornate in butyro, ma le cocina japonese, arabe, italian, chinese, e hungare se manifesta—le ultimo mentionate como un reminiscentia del imperio austriaco-hungare.

In le central via de marchar, Kärntnerstrasse, presso le majestatic Stephansdom es assi situate “Olympia”, cuje nomine non pare multo hungare, ubi un orchestra de jardin con palmas de tres personas da furiose, hungare tonos tsigan ab le puszta, durante que un forte suppa de gulash ric de patatas, pipere rubie, e deliciose carne de vitello es mangiate con pan nigre.

Si on prefere le mangiar italian de bon mercato, le catena international Pizzaland pote esser recommendate con un offerta ric de lasagna, spaghetti, e pizzas. Le ultimo mentionate es servite deliciosemente con alte bordo in le patella como “Pfandlpizza.”

Un curiositate es ir al “restaurante” presso le macellero, ma Ziegler sur Kohlmarkt 11 offere—in ultra del normal—suppa de gulash, porco rostite, e altere repastos calide a mangiar stante sur pede presso parve tabulas in le botecas absolutemente commode.

Le color plen blau del undas del Danubio vermente ha disparite in favor del nuances plus obscur, quando le fluvio rola a transverso de Vienna, ma le citate e su habitantes mantene le imagine ancian e idyllic “An der grünen, grauen Donau.”

(Publicate in Panorama, julio-augusto, 1998)

><

UN PARADISO BRITANNIC SIN TRAFFICO

Le plus parve stato del communitate britannic es situate 35 minutas de navigation ab Guernsey in le Canal Britannic. 600 personas vive ci, ma in le estate le population cresce al duplo. Ma tote le traffico es prohibite. Le transporto occurre per carro de cavallos.

Le nomine es Sark, Serk, Serc, o Sercq. Le insula de solmente 5 km quadrate es un principato independente sub le regente, le Seigneur. Sark—como illo es normalmente nominate—es le ultime stato feudal del mundo, ma un ver paradiso.

Le “capital” (le sol ver citate), la Colinette, pare como un citate de western ab le TV: duo stratas con casas sur cata latere e nihil plus. Ci on prende su tassas de the o caffe e parve tortas quando on viagia ab Guernsey e ha pagate un tour includente iste lunch e un tour con cavallos al insula. Al nord del village es situate le habitation del Seigneur, La Seigneurie, le casa del regente desde 1780, que on a certe tempores pote visitar.

Traffico motorisate es prohibite. Isto, combinate con le belle natura salvage del insula, face que le visitatores crede que isto es le 18-ve seculo. Totevia, le insula contine multe attractiones. Le ecclesia, St. Peter’s Church ab 1820, costava 1.000 libras a construer, totalmente per petras sarkese. In illo le bancos es reservate pro le fermas. Cata del 40 fermas ha su banco—e un es reservate pro le prisioneros. Le prision es ab 1851 e ha spatio pro duo prisoneros qui totevia—secundo lege local—pote remaner illac al maximo un nocte ante esser transferite a prision sur Guernsey.

In le carro de cavallos on passa le ambulantia del insula—non como nos lo cognosce. No, isto es un caravana—e le hospital es situate sur Guernsey. In general, le connexiones con Guernsey sembla esser large. Assi le alumnos del schola local va ci usque al etate de 15. Pois illes debe continuar sur Guernsey. Al momento 11 discipulos va al schola local, durante que le schola ab 5 a 9-10 annos ha 24 alumnos.

Sark es un paradiso de natura con belle localitates e gente gentil. De facto, sub le Seigneur Michael Beaumont, qui hereditava le posto ab su matre, Subil Hathaway, in 1974, anque pertine le insulas Breqhou e Parve Sark, le ultime connectite con Sark con un isthmo, La Coupée, sur le qual un via esseva construite per german captivos de guerra in 1945. Ab ci on pote—si su forma sportive es in ordine—descender le 280 scalas al plagia, dicite a esser bon. Al minus le vista ab le isthmo es phantastic.

Le paisage de Sark es multo collinose. Le puncto le plus alte es un vetere molina construite in 1571. Durante le guerra le germanos moveva su alas pro usar lo como posto de vista. Le molina pertine al Seigneur, qui lo totevia ha rentate a … un kiosque de gelatos!

Post un integre die sur Sark le tractores porta le visitatores al basse porto, Maseline Harbour, aperite per le duce de Edinburgh le 23 de junio 1949. Le labor del porto ja comenciava in junio, 1938, ma debeva esser interrumpite a causa del occupation german. Durante iste periodo le population local multo frequente usava le serquais, un dialecto normanno-francese continuemente usate per le veteres como un lingua secrete. Anglese es usate al visitatores in le vita quotidian.

E alora on abandona le 18-ve seculo pro le 35 minutas plus tarde esser de novo in le dynamic capital de Guernsey … con multe traffico! Ci le guernseyanos parla del habitantes del insuletta como “500 alcoholicos attachante se a un rocca”.

(Per Thomas Breinstrup, publicate in Panorama, julio-augusto 1988)

><

VALLEA DEL FLUVIO LIGER: MI PARVE ORIENTE

Le Turchia e super toto Cappadochia ha monstrate a nostre amica Elly-Angela le mundo mervaliose del roccas e del ecclesias sub le terra. Mi viage es multo curte, alicun kilometros de Germigny a Sully, al ripas de Liger (=Loire).

Germigny es un village quiete, ubi se trova un ecclesia parve fundate verso 800 per un episcopo, amico del imperator Carolo Magne. Le edificio era certo minate per e guerra del vikings, o normandicos, e anque per le tempore, pois fortemente restaurate verso 1840. Le plano es grec, quadrate. Le volta es simile a un modello armenian (7-e seculo) plus un turre-lanterna anque inspirate per le Oriente. Le volta est porta un mosaico con le colores auro, argento, azur, verde, e rubie, secundo le maniera de Ravenna.

St. Benoit sur Loire habeva un abbatia ric e potente, con reliquias salvate del Monte Cassino (7-e seculo). Le bibliotheca era vendite e dispersate a causa del guerras (10 seculo) usque Moscova. Nos pote admirar le basilica vaste e robuste, de stilo roman. Le grande turre o campanil-porta possede sculpturas remarcabile, le nave e le choro es harmoniose. On videra le crypta de St. Benoit e le tumba del rege Philippo I. Iste nomine oriental veni perque su matre era un princessa de Kiev, le prime citate capital de Russia. Un tal maritage Francia-Russia in iste tempore lontan (1050) es multo rar.

Vos trovara a Sully un castello del 16-e seculo e le memoria del famose ministro del rege Henri IV—e plure belle salas.

On debe incoragiar illes qui visita e describe paises que non es vermente “classic” pro nostre historia, ma que era un cuna celate de nostre patrimonio. P. Ex. Turchia e Armenia, e hic presso Orleans le edificios del ancian e obscur tempore, circa le anno 1000.

(Per Pierre Humbert, publicate in Panorama, julio-augusto, 1998)

><

LE RELIGION FACE LE MONACHOS DANSAR IN KONYA

Konya, citate de religion e de arte, ma super toto citate del “dansante Derwishes”, citate de Mevalana, es situate super 1.000 metros in le corde de Anatolia, al pede de montanias de Taunus. Un grande citate con 250.000 habitantes, illo es un citate typicamente oriental, le centro del Islam con multe belle moscheas e minaretes svelte.

Konya es un multo vetule citate que successivemente veniva in le manos del hititas, frygicos, lydios, persianos, e romanos. Antea Konya se appellava “Iconium.” Paulo e Barnabas predicava hic, ma illes esseva chassate per le judios.

Le plus grande prosperitate del citate era in le seculo XIII. De iste tempore on trova in le museos ancora bellissime modellos de labor de ligno, de ceramica (tegulas, etc.), tapetes, scripturas del Koran. In iste seculo multe artistas e scientistas remaneva hic.

Un de illes esseva le scientista de Islam, Mevlana, nascite in 1207. Ille face multe viages e durante un de istos ille incontrava le “derwish” Shems, qui transformava Mevlana in un mystico e in un del plus grande poetas de Islam.

Isto esseva un cambiamento in su vita, que postea esseva construite sur amor e tolerantia. Ille exprime isto in su poesias (su labor “Masnavi” es le plus importante). Ille appelava le homines con su parolas: “Veni, qui tu es, anque quando tu non crede in un Deo, a presso de nos non es spatio pro desperar. Veni mesmo si tu ha peccate cento vices.”

Mevlana esseva tolerante, humile, amabile, e generose. Ille esseva amate per Deo e dispareva in le individuo de su amato. Quando Shems, le professor de Mevlana, moriva, Mevlana esseva profundemente triste. Ex le vestimentos de Shems, Mevlana lassava facer un mantello e un  alte fez (cappello oriental) brun. Isto ille lassava tornar in su jardin, e isto es le comencio al dansa de derwishes, fundate super iste parolas de Mevlana: “Il ha multe vias a Deo, ma io elige le dansa e le musica.”

Le ordine del derwishes, qui hodie ancora existe, vole attinger con dansa e musica le ideal de Mevlana, “per le morte esser reunite con Deo”. Le dansas ritual consiste de movimentos exactemente describite. Illos existe in tres partes: (1) cognoscer Deo, (2) vider Deo, (3) esser reunite con Deo.

Le dansas son accompaniate per un choro de flautas, tambures, e cymbalos. Le derwishes dansa in un mantello large nigre (le symbolo del tumba), un gonna blanc (symbolo del vestimento del morte) e le fez brun (symbolo del petra tumbal).

On dansa nunc a vices con le bracios cruciate, con le bracios libere del corpore, e con le bracio dextere alte e le sinistre basse, que symbolisa le connexion de celo e terra.

On dansa in plen devotion, sempre plus velocemente, sequente le musica. Le derwishes apprende le dansas con un clavo inter le digitos del pede sinistre e apprende sempre tornar se al mesme loco.

Nunc milles de homines veni pro le dansas le 17 de decembre (le die de morte de Mevlana) e cade totalmente in trance. Le viros preca, e le feminas singulta e chocca con le rhythmo.

In 1925 Atatürk prohibiva iste dansas pro rationes politic, ma ab 1960 le governamento permitte de novo alicun representationes, e le plus importante es illos del 17 de decembre. In le museo de Mevlana in Konya on trova le vitrinas in le sala de dansas (le “semahane”) con tote le instrumentos de musica, le costumes, le fez brun, le tapetes, etc.

Omnes qui vole visitar Konya debe vider iste museo e comprar anque un libro con poesias de Mevlana. Amor e tolerantia es finalmente le “medicamento” pro pace.

(Per Elly Engel-vanAmersfoort, publicate in Panorama, septembre-octubre 1988)

><

EGYPTO ES PLUS QUE PYRAMIDES

A prime vista le Cairo nos appare como un citate bombardate. Nos apprendera plus tarde que con le pluvia occurrente solmente sex dies per anno le habitantes non crede que il es utile construer un tecto. Il es lo mesme in tote Egypto (sape vos que le nome in arabe del pais es Misr?)

Io ha vidite un femina qui faceva un domo. Illa impasta un massa de fango miscite de palea e pone le bolla assi obtenite sur le muro formate de bollas simile; quando on attinge le altor de un homine, le domo es terminate. On pote, si on vole, adder folios de palma contra le sol. Certo iste systema era jam usate in le Ancian Imperio!

De iste tempore, le Pyramides esturdi le spirito—e per le massa de petras gigante e per le pondere del seculos. Le sapientes nos narra como le bloccos, transportate per le patre Nilo, era trainate sur planos inclinate per centenas de viros.

Ma le mente non succede imaginar le enorme labor del fellahs durante annos. Hic era Memphis, le plus grande citate antique, nunc un campo de pulvere seminate de tumbas.

Hic arriva nunc le nove capital, Cairo (Al-Kahira), con su centenas de moschettas (e decenas de ecclesias). Quante habitantes ha Cairo? Forsan dece milliones. Ma certo Cairo es le plus grande citate african. On construe continuemente pro omne iste gente un metropolitano e autostratas moderne—e domos a etages como on face ubique.

Olim Egypto era dono del Nilo; nunc illo es dono del Alte Barrage. Illo se erige a qualque kilometros de Asswan, ante le Prime Cataracta que illo sicca, e del route on vide iste chaos del roccas nigre. Un ver pyramide moderne, plus large al summitate que al base, con su galerias interne. Illo ha permittite duplicar le superficie cultivate e electrificar omne le pais.

Un altere revolution es visibile ubique: le scholas. Le juvene egyptianos apprende le lingua arabe, e assi illes es plus proxime al altere populos musulman. Ma le tourismo es importante (plure naves-palatio naviga sur le fluvio), e le populo parla etiam un poco anglese, francese, e italiano.

Ma io non vos ha parlate del templos antique que surge ubique sub vostre pedes. Illos plena nostre corde de admiration pro iste prime civilisation a que on debe tanto. Durante trenta seculos le scriptura sacrate ha narrate in le petra le historia del Pharaones e del altere deos plus importante qui non ha cessate esser adorate, desde le Sphinge de Giseh usque le templo de Isis a Philae, nunc salvate del aqua.

Ma, si vos pote, face ipse le peregrinage. Vos non lo regrettara!

(Per René Jacobs, publicate in Panorama, januario-februario, 1989)

><

TOKYO ES LE URBE LE PLUS COSTOSE

Pro le tertie anno consecutive Tokyo obtene le titulo del plus costose urbe del mundo. Caracas in Venezuela es le minus costose, secundo le compania consultative american “Business International” in Geneva, que ha publicate le reporto.

New York es ponite a indice 100. Simultaneemente in 103 citates del mundo se face le recercas, que comprehende un corbe de compras con alimentos, bibitas alcoholic, articulos de menage e de hygiene, tabaco, servicio public (electricitate, lumine, aqua, etc.), vestimentos, adjuta domestic, placeres de passatempore, intertenimento, e transporto. Firmas international, diplomates, e bancas usa le lista in connexion con pagamento al empleatos.

Tokyo ha indice 221; le citates japonese Osaka e Kobe, 219; Tehran, 192. In Africa Libreville ha indice 182; Brazzaville, 168; e Lome, 168. Oslo ha 154; Abidjan, 141; Dakar e Zürich, 143; Geneva, 141; Helsinki, 140; e Taipei, 137. Copenhagen ha 135 e es numero 13, durante que Paris e Hamburg deveni numero 16 con 125, e Stockholm/London numero 17 con 123. Le plus costose urbe american es Los Angeles, numero 30 con un indice de 103, sequite per Washington, numero 31 con 102.

(Per Thomas Breinstrup, publicate in Panorama, januario-februario, 1989)

><

UN VIAGE IN LE HISTORIA GERMAN

Nos ha facite in familia (mi sposa, mi filio in libertate del mestiero) un viage de 5 dies in Germania Federal—mi prime viage in profunditate, nam nos cognosceva solmente duo regiones proxime: le silva nigre e le via Treves-Cologne-Münster. Mi filia incontrava su amica correspondente, longe in nord-west, in le plana Saxonia Basse, ubi le franceses va pauco.

Nos ha torneate circa Mannheim (Worms, Speyer, Heidelberg) e lanceate un cursa in Franconia (Würzburg e Rothenburg). Ecce unes impressiones practic: le vias es multo bon, le autostratas sulca ben le pais, e nos ha quasi volate trans le paisages pauco populate sin toccar le villages.

Primo, nos videva multe silvas ben verde e profunde, ma anque collinas con vinias, e plure parve planas fertile. Solo le vallea del Neckar nos ha parite roccose, scarpate, con precipitios o muros rubee de petra-de-sablo. Le riviera large e clar era fresc al vista. Alibi le pais era plus fertile que previdite, magis ronde, dulce, e blonde. Nos ha mangiate al bordo del bosco—parco in le parve vallea de Wiesenbach como in pictura. In le plana Hohenlohe se erigeva le montes classic de album, de libros, con le castellos de guerra ma lontan, attenuate, e pacibile.

Le hoteles era multo costose ma agradabile. In isto, un choral se exercita. In illo on vide le large corridores, le vestibulo-salon, e fenestras que reguarda verso le vallos del citate. Le benzina e le nutrimento non esseva costose. Un enoio: toto es claudite le 2 o 3 de junio, e nos ha itaque mancate Karlsruhe. Concernente le citates, ecclesias, e castellos, vide le guida!

Io non ha multo parlate germano, le minimo pro le hotel o le restaurante. Isto de Würzburg era vaste, fresc, ma quasi celate in un casa ordinari. Isto de Rothenburg era un casa historic (como tote le citate), le domo de un ancian burgomaestro. Io ha facite un pauco le conversation in le domo municipal de Neckarsteinach e Wiesenbach. Re le imagines de guerra, illos era le americanos, campos vaste in le foreste, convoyos, carros sur le stratas, aviones in le celo.

Worms es agradabile proque parve (le centro); in un giro on appercipe portas e vallos, le Boulevarde de Luther, e su monumento. Nos lo ha visitate e mesmo studiate presso, con su statuas e medaliones, le precursores, companiones, e citates symbolic. Le ecclesia reformate ha un faciada historic, ma un nave moderne, con frescos e inscriptiones contra le guerra. Emovente anque es le multo vetule cemeterio judee, con su petras sub le arbores e messages de papiro figite per lapides.

Speyer e Worms offere multe ecclesias al aspecto robuste. Illos es satis nude e frigide, ma con belle jocos de architectura, turres, campaniles, flechas, tectos verde, voltas, e galerias. Ci on sempre senti le historia famose del imperatores circumferite per simplice pavimentos in le cryptas, alicun forte statuas al entrata.

Ci on vide le colossos medio-guerreator, medio-episcopo (robuste de corpore, de armas, de reguardo) qui fundava le Regno christian in le silvas pagan. Io ha vidite le mesme aspecto al statuas de Burgos, sur le ponte e le placia del Cid.

Salvo le pluvia capriciose, nulle difficultate a Heidelberg. Nostre auto ha passate sur le vetule ponte, montate al castello rubee, que Louis XIV faceva vacillar e que un altere francese ha salvate. Belle vistas sur le turres eventrate, le faciada in le spatio vacue, le terrassas. Promenada in le citate: le studentes quiete, le restaurantes.

Nos ha percurrite duo villages de plana con rangos de casas pingite, serrate, le stratas munde como corridores de casa, aliquando le gentes sur le limine, ma pauc animation (circa 19 horas).

Ma in Mannheim e Worms, tote le gente vive in le stratas, marcha, occupa le terrassas de café. Botecas de nutrimento e luxo es aperite. Sur un placia, barracas, tentas, carosellos sempre … on mangia, bibe, e flana. Pauc autos ma multe tramways.

Nostre viage ha durate pauc, e nostre fortias parve ha limitate nostre camminar. Ma iste contacto con le cosas german—e anque mi lecturas e mi memoria del historia sovente cruel—nutriva ancora sonios. Io penetrava un pauco le mundo multiple, guerreatores terribile o sanctos, paisanos e burgeses coquette elegante, pensatores e artisanos habile.

Pro me le obra de maestro (le bouquet) era le palatio de Würzburg, superbe, orgoliose: scalas, salones, e ecclesia de marmore, auros, speculos—un palatio-opera. Anque impressionante esseva le citate-museo de Rothenburg, su vicos de contos de fee e de burgeses astute. In le ecclesias del duo citates, on sentiva le genio del sculptura, tormento e paradiso, Tilman Riemenschneider.

(Per Pierre Humbert, publicate in Panorama, martio-april, 1989)

[Retro a Viages]
[Vade al prime pagina]