1. Parola International
Un parola es adoptate in Interlingua, si illo es commun a al minus tres del sequente idiomas de controlo: anglese, espaniol, francese, italiano, portugese. Si le parola es commun in a pena duo de iste linguas, su existentia in germano e/o russo es decisive.

2. Alphabeto e Pronunciation
Interlingua se scribe con le alphabeto latin de 26 litteras: abcdefghijklmnopqrstuvwxyz
Le pronunciation in general es classic, con le sequente observationes:

Vocales
Le vocales son pronunciate como in espaniol, portugese, italiano o germano moderne.
a: catto, rosa, pira.
e: puera, femina, ceresia
i: pira, libro, si
o: homine, isto, no, non
u: un, puero, quaderno, russo

Consonantes
c:   ante e, i, y es pronunciate como /ts/  e in altere casos como /k/.
g:   es dur como in ganiar; sed, in le suffixo -age sona /j/ portugese o francese
h:   es aspirate como in anglese.
r:   sona como /r/ anglese (red), espaniol (caro), italiano, portugese (caro); ex: soror, mar, flor, corpo, rosa, rego, terra, correcto.
w:  sona como /w/ (u breve) in parolas anglese e /v/ in parolas de origine germanic.
x:   sona como /ks/.
y:   sona /i/ breve ante un vocal, ex: essayo. In altere casos sona /i/, ex: psychologia
z:   sona como in anglese, francese e portugese.

Digraphos
ch: sona como /k/ in parolas traditional grecolatin e  /sh/ in alteres casos.
cc: sona /kts/ ante e, i, y ex: accento /aktsento/, occider /oktsider/
gu: sona /gw/ como in guerra, guida, ma  /g/ in guitarra
ph: sona como /f/, pharmacia
qu: sona como /kw/, ma in le parolas que, qui e derivationes pote optionalmente sonar /ke/ e /ki/
rh:  sona como /r/
th:  sona como /t/.
ti:    non accentuate e non precedite per s, sona /tsi/  con i breve ante vocales; ex: nation

3. Accento Tonic
Il non existe accentos diacritic (signos) in interlingua pro indicar le syllaba tonic. Le accento tonic es natural e historic, e in general coincide con le parolas del linguas de controlo; ex:.
Africa, Atlantico, lingua, genere, articulo, europeo, Europa, centesimo, matras.

Regula General:
Le accento tonic cade sur le vocal ante le ultime consonante. Le -s del plural non affecta iste regula: parola-parolas, autobus - autobuses

4. Articulos
Le articulo definite es: le, es invariabile pro omne casos, generes e numeros.
Le articulo indefinite es: un, es usate a pena in le singular, es invariabile pro omne casos e generes.

5. Adjectivos
Le adjectivos son invariabile in interlingua pro tote le numeros, generes e casos. Le adjectivo pote venir ante o post le substantivo sin alteration del significato del substantivo . In general, le adjectivo de un o duo syllabas veni ante le substantivo.

Grado Positive
Ex.: Bon die. Tres belle libros. Un femina intelligente. Un homine vetule.

Grado Comparative
- equalitate: ...tanto ... como...; ex: Iste alumno es tanto intelligente como celle.
- superioritate: ...plus ... que...; ex: Petro es plus alte que Claudia.
- inferioritate: ...minus ... que...; ex: Claudia es minus alte que Petro.

Grado Superlative
le plus ... de...; ex: Iste sedia es le plus confortabile del camera.
le minus ... de...; ex: Magda es le minus alte del schola.

6. Adverbios
Le adverbios derivate son formate regularmente accrescentante se -mente al adjectivo (-amente se le adjectivo termina in -c); ex: simple-simplemente, basic-basicamente.

Le grados del adverbios se forma como los del adjectivos.

Generes
Masculin: son parolas que nomina personas e animales del sexo masculin.
Feminin: son parolas que nomina personas e animales del sexo feminin.
Neutre: son parolas que nomina cosas.

Formation del feminino
Le feminino es formate regularmente per le suffixos: -a, -essa e -trice.
Parolas masculin terminate in: -tor, forma le feminino con: -trice; ex: actor - actrice.
Parolas masculin terminate in: -o, -or, forma le feminino con: -a, -ora respectivemente; ex: catto-catta, professor-professora.
Altere casos, le feminino es formate con: -essa; ex: tigre-tigressa, leon-leonessa.
Il existe alcun poc parolas cuje feminino es irregular, ecce los: patre-matre, homine-femina, gallo-gallina, rego-regina, fratre-soror, oncle-amita, tauro-vacca.

Casos
In interlingua solo existe le caso nominative. Vide item 11.

8. Pronomines

9. verbos
Le verbos son invariabile pro persona e numero.

Le tempores composite son formate con le verbo auxiliar: haber e le voce passive con le verbo auxiliar: esser.

10. Numerales
Le numeros son formate logicamente.
 
  

  
Numeros Fractionari

1/2 un medietate
1/3 un tertio (un tertie parte)
1/4 un quarto (un quarte parte)
1/10 un decimo (un decime parte)
1/12 un dece-secundo
1/100 un centesimo
1/1000 un millesimo
1/1000000 un millionesimo
2/5 duo quintos
2/10 duo decimos
3/6 tres sextos
3/14 tres dece-quartos
3/20 tres vintesimos

Operationes Arithmetic

7+4=11    septe plus quatro es (equal a) dece-un.
15-2=13   dece-cinque minus duo es (equal a) dece-tres.
5 x 6=30   cinque vices sex es (equal a) trenta.
10/2=5      dece dividite per duo es (equal a) cinque.

Expressiones Algebric

x = y     x es equal a y
x < y     x es minor que y
x > y     x es major que y
x >= y   x es major o equal a y
x <= y   x es minor o equal a y

11. Prepositiones
In interlingua solo existe le caso nominativo. Le substantivo si declina per medio de preposition.

- Nominativo(subjecto) e Acusativo (objecto directo): son indentificate per le ordine que illos pare in le phrase; primo veni le nominativo e le accusativo post le verbo; ex:

- Genitivo: es expresse per le preposition de; ex:.Libro de Johannes.
- Dativo: es expresse per le preposition a e alteres; ex:.Illa da le libro a Paulo.
- Ablativo:es expresse per le preposition per e alteres; ex:.Maria va al schola per autobus.

Sin Movimento
    Illa va a Paris.
    Ille veni ab London.
    Le puero sape contar ab 1 usque 10.

Prepositiones de Movimento
1. Movimento in direction a un loco o de un loco
    Illa va a Paris.
    Ille veni de London.

2. Movimento sin Direction Determinate
    Le mus curre sub le lecto.
    Le catto salta sur le tabula. (Le mus ja es sur le tabula e salta sur illo).
    Le homine cammina in le domo. (Le homine es in le domo e camina de un latere a altere).

3. Movimento Directionate per Preposition
    Le mus curre a sub le lecto. Le mus curre de sub le lecto.
    Le catto salta a sur le tabula.Le catto salta de sur le tabula.
    Le homine cammina a in (entra) le domo. le homine cammina ex le domo. (ex=de in).

12. Parolas Estranier
Parolas estranier o parolas ancora non "interlinguisate" debe esser scripte sin alteration e su pronunciation debe esser plus o minus equal al lingua de origine. Si le lingua non usa le alphabeto latin, como per exemplo: russo, chinese, arabe, japonese, etc., le parola debe esser transcripte secundo le sonos del alphabeto de interlingua, excepte si le parola ja es internationalmente cognoscite per altere fontes, ex: Kung Fu, Tao Te Ching, I Ching, kimono, Buddha, dharma, etc.

Per Walter Cândido de Oliveira, maio/98 - revision 1 in februario/2000

Retro al Pagina Principal